سرور اختصاصی (Dedicated Server) نوعی از سرورهاست که تمامی منابع آن به طور خاص و انحصاری در اختیار یک نفر، شرکت یا اپلیکیشن قرار دارد،
در حقیقت یک سرور اختصاصی دقیقا شبیه به داشتن یک سرور در خانه یا دفتر خود شما میباشد با این تفاوت که کار مدیریت و نگهداری آن بر عهده یک شرکت دیگر میباشد،
شما به سادگی از طریق برنامه های ارتباط از راه دور و از طریق اینترنت به سرور اختصاصی خود وصل میشوید و تمامی امور مورد نیاز خود را بر روی آن انجام میدهید،
از سمت دیگر از مناسب بودن شرایط نگهداری سرور و قطعیت ادامه فعالیت آن در هر شرایطی اطمینان خواهید داشت.
تفاوت سرور اختصاصی با کامپیوتر های شخصی (PC)
سرور های اختصاصی و کامپیوتر های شخصی از جنبه های زیادی مانند هم عمل میکنند، مثل پردازنده ها, رم ها حتی هارد و بسیار موارد دیگر!
اما علت این اختلاف قیمت چیست؟ چرا با وجود تشابه های سخت افزاری زیاد هزینه سرور ها چند ده برابر کامپیوترهای شخصی است؟
یکی از ویژگی هایی که در سرور ها وجود دارد تحمل خطا میباشد که باعث میشود اگر پاور سرور با مشکل مواجه شود سرور بدون توقف و با استفاده از پاور جانبی به کار خود ادامه دهد. یا در صورت بروز مشکل برای هارد باز هم سرور بدون مشکل به کار خود ادامه دهد. البته این ویژگی را هم میتوان در سطح ساده تری در کامپیوترهای شخصی هم پیاده سازی کرد!
شاید بزرگ ترین تفاوت سرور ها با کامپیوترهای شخصی در ساختار قرار گیری اجزای آن ها در کنار هم باشد. مثلا در کامپیوترهای شخصی استاندارد های مختلفی برای کیس وجود داشتند مثلا کیس هایی که با استاندارد ATX ساخته شده بودند سایز بزرگ تری داشتند و در نتیجه شما باید از مادربردهایی استفاده میکردید که در این کیس ها جا بگیرند ولی بعدا استاندارد دیگری به اسم Micro ATX جایگذین ATX شد که کوچک تر بود و در نتیجه نمیتوانستیم در این کیس ها از مادربرد هایی که مخصوص استاندارد ATX بودند استفاده کنیم. همین قضیه در مورد سرور ها هم صدق میکند!
از نظر قالب های ساختار سرور ها میتوان آن ها را به سه دسته سرور های برجکی(Tower) و سرور های قفسه ای(Rack Mount) و سرور های تیغه ای(Blade) تقسیم کرد.
تفاوت سرور مجازی با سرور اختصاصی چیست؟
بعد از جواب به این سوال که سرور اختصاصی چیست ممکن است برایتان این سوال پیش بیاید که تفاوت سرور مجازی با سرور اختصاصی چیست؟
در جواب باید گفت که سرور مجازی بخشی از یک سرور اختصاصی هست!
از آنجا که توان پردازشی و فضای ذخیره سازی در سرور های اختصاصی بسیار بالا میباشد، ممکن است داشتن یک سرور اختصاصی برای نیاز ما بسیار زیاد باشد اما ما برای کاربرد های دیگری نیاز به سرور های دیگری نیز داشته باشیم.
در این صورت نیاز نیست چندین سرور اختصاصی تهیه کنیم و متحمل هزینه های بالایی بشویم و به سادگی میتوان با استفاده از برنامه های مجازی ساز یک یا چند سرور مجازی از سرور اختصاصی خود بسازیم.
بر روی یک سرور اختصاصی میتوان هرچند تا سرور مجازی که نیاز داریم بسازیم و تنها محدودیت ما در این امر محدودیت منابع سرور اختصاصی ما است.
برای مثال با یک سرور اختصاصی که 32 گیگابایت رم داشته باشد به سادگی میتوانیم 4 عدد سرور مجازی با رم تقریبا 8 گیگ بسازیم، چرا تقریبا؟ چون بخشی از رم ما برای مدیریت سیستم عامل خود سرور اختصاصی و برنامه مجازی ساز صرف خواهد شد که البته جای نگرانی ندارد.
پس در صورتی که شما به چندین سرور ضعیف برای سایت های مختلف یا اپلیکیشن های مختلف خود نیاز دارید و اپلیکیشن های شما تعداد ریکوست های متوسطی دارند نیاز نیست چندین سرور اختصاصی تهیه کنید و کافی است یک سرور اختصاصی تهیه کنید و بر روی آن به تعداد نیاز خود سرور مجازی ایجاد کنید.
کاربرد های سرور اختصاصی چیست؟
سرور های اختصاصی کاربرد های بسیار زیادی دارند که در زیر سعی میکنیم به تعدادی از آن ها اشاره کنیم:
سرور اختصاصی برای وب هاستینگ
بدون شک بیشترین کاربرد سرور اختصاصی وب هساتینگ است. اگر وبسایت شما بازدید بسیار بالایی دارد و یا اینکه نیازهای پردازشی بسیار بالا و یا نیاز به فضای ذخیره سازی بسیار زیاد دارد بدون شک شما به یک سرور اختصاصی برای نگهداری وبسایت خود نیاز دارید.
باید توجه داشت هیچ وبسایتی از روز اول پیاده سازی نیاز به یک سرور اختصاصی نخواهد داشت و به مرور زمان و با افزایش نیاز ها و تعداد درخواست ها به سرور ممکن است منابع سرور های اشتراکی برای وبسایت شما کافی نباشد و برای جلوگیری از کاهش سرعت لود وبسایت خود به یک سرور اختصاصی نیاز خواهید داشت.
سرور اختصاصی برای پشتیبان گیری
هنگامی که وبسایت پر بازدید شما به فضای ذخیره سازی زیادی نیاز داشته باشد قطعا برای نگهداری نسخه های پشتیبان سایت خود به یک فضای ذخیره سازی بزرگ دیگر نیاز خواهید داشت.
\مبحث پشتیبان گیری از وبسایت و مدیریت نسخه های پشتیبان بسیار مفصل است که در مقاله ای جداگانه به آن خواهیم پرداخت. سرور های اختصاصی که برای پشتیبان گیری از وبسایت استفاده میشوند معمولا توان پردازشی پایین تر و فضای ذخیره سازی بالاتری دارند.
در بسیاری مواقع وقتی مشکل حادی مانند مشکلات ست افزاری و یا مشکلات امنیتی برای سرور وبسایت شما پیش می آیند برگرداندن نسخه های پشتیبان از ان بسیار دشوار خواهد بود اما هنگامی که سرور پشتیبان گیری سایت شما جدای از سرور وبسایت شما بود این امر به سرعت و سادگی ممکن خواهد شد.
سرور اختصاصی برای فضای ابری اختصاصی
فضای ابری به سرعت به یک راه متداول برای ذخیره و دسترسی به داده های شخصی و سازمانی شده است، با داشتن یک فضای ابری اختصاصی به سادگی میتوانید تمامی فایل های سازمان و شرکت خود را بر روی یک فضای مشترک ابری نگه دارید و به هر یک از کارمندان و همکاران خود دسترسی های متفاوت بدهید.
شما تمامی دسترسی ها را مدیریت شده تحت کنترل خواهید داشت، همچنین مدیریت پروژه روی فضاهای ابری اختصاصی ایده بسیار خوب و جدید است که برای این کار هم ابزار های بسیاری تولید شده و در دسترس قرار دارند.
سرور ختصاصی برای فایروال اختصاصی
یکی از کاربرد های سرور اختصاصی استفاده از آن به عنوان یک فایروال اختصاصی است. از انجایی که هزینه های تهیه و نگهداری فایروال های سخت افزاری بالا میباشد به سادگی میتوان با تهیه یک سرور اختصاصی و نسب برنامه های مورد نیاز روی آن ترافیک ورودی و خروجی به شبکه دخلی سازمان خود را کنترل کنید.
با این کار شما م توانید اطمینان حاصل کنید که هیچ برنامه مخربی از طریق اینترنت به شبکه داخلی شما وارد نخواهد شد. باید توجه داشته باشید که در صورتی که شبکه داخلی شما فایروال نداشته باشد امکان هک شدن و درز اطلاعات محرمانه شما به بیرون از شرکت بسیار بالا خواهد بود.
سرور اختصاصی برای راه اندازی ویپ (VOIP)
یکی دیگر از کاربرد های سرور های اختصاصی راه اندازی سرویس VOIP میباشد، همانطور که از اسم آن پیداست VOIP به معنی انتقال صدا از طریق اینترنت میباشد، از طریق این سرویس شما میتوانید تماس های داخلی خود که میتواند ارتباط بین شعب مختلف شما در شهر ها و حتی کشور های مختلف باشد را به صورت رایگان سریع و امن انجام دهید.
به همین طریق میتوان کاربرد های بسیار بیشتری برای یک سرور اختصاصی نام برد.
اخیرا بسیاری از برنامه نویس ها علاقه زیادی به ایجاد محیط توسعه خود در محیط یک سرور اختصاصی دارند تا از این طریق بتوانند محدودیت های به روز رسانی نرم افزار ها و سرعت پایین اینترنت را رفع کنند که این مورد هم میتواند یکی از کاربرد های سرور های اختصاصی باشد.
انواع سرور اختصاصی از نظر سیستم عامل
به طور کلی از نظر سیستم عامل میتوان سرور ها را به دو دسته سرور لینوکس و سرور ویندوز دسته بندی کرد.
سرور های ویندوزی
این دسته از سرور ها با نسخه های مختلف سیستم عامل معروف مایکروسافت ویندوز سرور اراپه میشوند. باید توجه داشت که لایسنس های اورجینال سیستم عامل های ویندوز سرور در ایران بسیار گران قیمت میباشند ولی در عوض ویندوز پشتیبانی بسیار بهتری به کاربران خود میدهد (کاربران نسخه های اورجینال!).
تقریبا تمامی برنامه هایی که بر روی ویندوز 7 یا ویندوز 10 و روی کامپیوتر شخصی خود نصب میکنید را میتوانید روی ویندوز سرور هم نصب کنید برنامه هایی مانند اوت لوک و مدیاپلیر!
اما کاربرد اصلی ویندوز سرور و علت انتخاب این سیستم عامل برای نصب بر روی سرور ها استفاده از تکنولوژی های دات نت در برنامه هایی کاربردی میباشد. برای اجرای برنامه هایی که با استفاده از تکنولوژی های فریمورک دات نت پیاده سازی شده اند نیاز به سیستم عامل ویندوز سرور خواهید داشت.
دیتابیس های مایکروسافت اسکیوال سرور هم تنها برروی سیستم عامل های ویندوزی نصب و قابل استفاده هستند. وبسایت هایی که با زبان های سی شارپ یا ویژوال بیسیک و تکنولوژی ASP ساخته شده اند هم برای اجرا به این سیستم عامل ها نیاز دارند.
به طور کلی مزایای بسیاری را میتوان برای سرور های بر پایه ویندوز اسم برد مانند اکتیو دایرکتوری و DHCP و فایروال های قدرتمند آن اما باز هم ذکر این نکته لازم و ضروری است که ویندوز سیستم عامل رایگانی نیست و برای استفاده از نسخه های اورجینال آن باید هزینه لایسنس اورجینال آن را پرداخت کرد.
معروف ترین نسخه
سرور های لینوکسی
و اما سرور های بر پایه سیستم عامل لینوکس. میتوان بزرگ ترین مزیت سیستم عامل لینوکس را متن باز و مجانی بودن ان دانست که البته همین امر به معنی پایین تر بودن سطح پشتیبانی آن نصبت به سرور های بر پایه ویندوز میباشد.
سیستم عامل لینوکس نسخه های متفاوتی دارد که بعضی از آن ها دارای تفاوت های بسیار زیادی با بقیه میباشند. متداول ترین نسخه سیستم عامل لینوکس برای استفاده بر روی سرور ها نسخه سنت او اس (Cent OS) میباشد اما نسخه های اوبونتو و ردهت هم کاربردهای بسیار زیادی دارند.
یکی دیگر از نقاط قوت سیستم عامل های لینوکس برای استفاده بر روی سرور ها امنیت بسیار بالای آن ها میباشد به گونه ای که تقریبا برای هر کاربردی یک پسورد از کاربر درخواست خواهد شد!
معمولا سیستم عامل های لینوکس برای اجرای برنامه هایی که بر پایه زبان های PHP یا پایتون و جاوا و… پیاده سازی شده اند استفاده میبشود.
میتوان گفت تنها محدودیت استفاده از لینوکس در زمان نیاز به برنامه های شرکت مایکروسافت ظاهر میشود که طبیعتا نمیتوان این را یک ضعف در نظر گرفت چون اکثر این برنامه ها جایگزین های مناسبی در لینوکس دارند.